Bước chuyển mạnh từ lâm nghiệp Nhà nước sang lâm nghiệp xã hội và phát triển nghề rừng bền vững.

Sau khi kết thúc Chương trình 327 vào cuối năm 1998 Thanh Hóa có 405.713 ha rừng (gồm 322.003 ha rừng tự nhiên và 83.710 ha rừng trồng), độ che phủ của rừng đạt 36,6%. Tuy nhiên, Chương trình 327 với mục tiêu chủ yếu là phủ xanh đất trống, đồi núi trọc, bảo vệ môi trường sinh thái mà chưa thực sự quan tâm đến lợi ích kinh tế từ bảo vệ và phát triển rừng, nên chưa khơi dậy được tiềm năng nghề rừng của tỉnh.


Kế thừa thành quả, kinh nghiệm từ thực hiện Dự án 327, năm 1999 Thanh Hóa đã triển khai dự án trồng mới 5 triệu ha rừng. Đây là dự án quan trọng được Quốc hội thông qua, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, nhằm bảo đảm an ninh môi trường, đáp ứng khả năng cung cấp lâm sản phục vụ nhu cầu dân sinh và phát triển kinh tế - xã hội, góp phần giải quyết việc làm, xóa đói, giảm nghèo. Dự án được triển khai thực hiện trên cơ sở chuyển 18 Dự án 327 sang tiếp tục thực hiện Dự án 661 theo Quyết định số 997/QĐ-UB ngày 31-5-1999 của Chủ tịch UBND tỉnh; đồng thời xây dựng mới 11 dự án cơ sở, nâng dự án cơ sở của  tổng số Dự án 661 trên địa bàn toàn tỉnh lên 31 dự án với 45 đầu mối dự án và tiểu dự án (cụ thể: quân đội có 2 dự án và 2 tiểu dự án; huyện, thị xã, thành phố có 11 dự án và 9 tiểu dự án; nông, lâm trường có 15 dự án và 1 tiểu dự án; khu bảo tồn thiên nhiên có 3 dự án và 2 tiểu dự án vườn thực vật). Quá trình thực hiện dự án tuy gặp không ít khó khăn, nhưng được sự quan tâm chỉ đạo của Chính phủ và các bộ, ngành liên quan; đặc biệt nhận được sự quan tâm chỉ đạo trực tiếp của Tỉnh ủy, UBND tỉnh cùng với sự nỗ lực của các cấp, các ngành và những người làm nghề rừng, dự án trồng mới 5 triệu ha rừng tỉnh ta đã đạt được những kết quả đáng kể: Trồng mới 88.324 ha, (rừng phòng hộ, đặc dụng: 34.826 ha, rừng sản xuất: 53.498 ha), bình quân mỗi năm trồng được 7.360 ha rừng các loại; khoán bảo vệ rừng 276.707 ha; khoanh nuôi tái sinh tự nhiên: 50.721 ha; khoanh nuôi có trồng bổ sung: 5.197 ha. Sau 12 năm thực hiện dự án, diện tích rừng tăng so với trước khi thực hiện dự án là 144.242 ha, đưa độ che phủ rừng đạt 49% (năm 2010), bình quân mỗi năm độ che phủ rừng tăng 1%.

Ngoài việc đầu tư các hạng mục lâm sinh, nguồn vốn của Chương trình 661 còn được đầu tư để thực hiện một số công trình hạ tầng như: đường băng cản lửa, trạm bảo vệ rừng, chòi canh, vườn ươm, bảng niêm yết nội quy bảo vệ rừng... để hỗ trợ cho công tác bảo vệ và phát triển rừng.

Thực tế cho thấy, Dự án 661 là một chương trình đầu tư phát triển rừng có ý nghĩa vô cùng to lớn đối với Thanh Hóa không chỉ trong việc bảo vệ môi trường sinh thái mà còn góp phần quan trọng trong việc giải quyết việc làm, xóa đói, giảm nghèo, nâng cao thu nhập cho người dân miền núi. Trong 12 năm thực hiện, Ban điều hành, Ban quản lý dự án cấp tỉnh luôn nắm chắc tình hình thực tế, kịp thời tham mưu, đề xuất với Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh ban hành các cơ chế, chính sách nhằm phát triển, mở rộng diện tích có rừng trên địa bàn; trực tiếp chỉ đạo, tháo gỡ những khó khăn, phân cấp quản lý cụ thể và quy định rõ trách nhiệm của các cấp trong việc triển khai thực hiện dự án trên địa bàn tỉnh.

Việc thực hiện kế hoạch, lập hồ sơ thiết kế, gieo ươm cây giống, thi công các hạng mục đầu tư hàng năm đều được kiểm tra, đánh giá chất lượng theo đúng quy hoạch và quy trình kỹ thuật; chỉ đạo Ban quản lý dự án cơ sở kiện toàn công tác tổ chức, phân công cán bộ bám sát thực tế, chỉ đạo các hộ nhận khoán thực hiện tốt quy trình kỹ thuật bảo vệ, phát triển rừng; thường xuyên tổ chức, đổi mới phương pháp tuyên truyền chính sách của Đảng và Nhà nước về bảo vệ và phát triển rừng...

Cùng với đó, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) phối hợp chặt chẽ với các ngành liên quan, UBND các huyện, cấp xã làm tốt công tác quy hoạch lại 3 loại rừng làm cơ sở cắm mốc 3 loại rừng ngoài thực địa và giao đất, giao rừng. Sắp xếp, đổi mới 12 lâm trường quốc doanh thành ban quản lý rừng phòng hộ; nghiên cứu, ứng dụng khoa học - công nghệ, khuyến lâm, nhân giống cây lâm nghiệp được tăng cường; tích cực huy động các nguồn lực để đầu tư cho công tác bảo vệ và phát triển rừng; thường xuyên tổ chức thanh tra, kiểm tra, xử lý các vi phạm trong quản lý, bảo vệ rừng; giải quyết kịp thời những khó khăn, vướng mắc ở cơ sở.

Kế thừa kinh nghiệm trong quản lý chỉ đạo Dự án 327, Sở NN&PTNT đã phối hợp với các ngành liên quan tham mưu cho ban chỉ đạo triển khai đồng bộ các giải pháp trong công tác bảo vệ và phát triển rừng, từ đó đã nâng cao diện tích, độ che phủ rừng. Chất lượng rừng của tỉnh ngày càng được nâng lên, diện tích rừng giàu, rừng trung bình tăng lên từng năm; năng lực phòng hộ (bảo vệ nguồn nước, chống xói mòn) được phát huy, bảo đảm về bảo vệ môi trường, đa dạng sinh học... Kinh tế lâm nghiệp đã có chuyển biến đáng kể, giá trị sản xuất lâm nghiệp giai đoạn 2005 – 2010 tăng bình quân 8%/năm; giá trị sản xuất lâm nghiệp năm 2010 đạt trên 1.500 tỷ đồng, chiếm 7% tổng giá trị ngành nông nghiệp.

Điều dễ nhận thấy là, trong những năm qua, thực hiện dự án trồng mới 5 triệu ha rừng, nghề rừng Thanh Hóa đã và đang chuyển từ quốc doanh thuần túy sang lâm nghiệp xã hội, đã thu hút nhiều người, nhiều thành phần kinh tế tham gia, giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho khoảng 25 ngàn hộ gia đình mỗi năm; từ đó, góp phần nâng cao đời sống, xóa đói, giảm nghèo, giữ vững trật tự xã hội, an ninh quốc phòng, đặc biệt là các huyện, xã biên giới. Lâm nghiệp Thanh Hóa đã đạt được nhiều thành tích đáng khích lệ, bảo vệ được diện tích rừng hiện có, trồng mới được hàng chục ngàn ha rừng, độ che phủ rừng được nâng lên, hạn chế thiên tai, cải thiện môi trường sinh thái, góp phần chống biến đổi khí hậu toàn cầu và trong khu vực; các nguồn gen quý hiếm của động, thực vật được bảo tồn, tạo nguồn sinh thủy cho các hồ đập và các dòng chảy, tạo cảnh quan du lịch sinh thái ngày càng hấp dẫn.

 Năm 2010, dự án trồng mới 5 triệu ha rừng kết thúc, nhưng sự nghiệp bảo vệ và phát triển rừng tỉnh Thanh Hóa vẫn tiếp tục. Phát huy kết quả đã đạt được, tỉnh ta quyết tâm thực hiện tốt hơn nữa để hoàn thành nhiệm vụ bảo vệ phát triển rừng trong giai đoạn tới; phấn đấu xây dựng nghề rừng phát triển bền vững theo hướng CNH, HĐH nông nghiệp và nông thôn.

 

                                                                                                                                                   Nguyễn Đình Xứng,

                                                                                                                                     Tỉnh ủy viên, Giám đốc Sở NN&PTNT

                                                                                                                                             (Theo Báo Thanh Hoá điện tử)